2012, Volume 18, Issue 4

Chronotyp, poziom deficytu snu oraz zmęczenia chronicznego w grupach zawodowych pilotów oraz personelu pokładowego

Natalia Tryniszewska¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej


Autor korenspondencyjny: Natalia Tryniszewska; Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej; email: natalia.tryniszewska[at]gmail.com

Full text

Streszczenie

Celem badania prezentowanego w artykule było porównanie pilotów oraz personelu pokładowego (stewardes) pod względem: chronotypu, poziomu senności dziennej, skutków deprywacji snu, poziomu chronicznego zmęczenia oraz oceny jakości snu. Osobnym zagadnieniem było określenie predyktorów senności dziennej, jakości snu oraz chronicznego zmęczenia w obu tych grupach. Metoda. Zbadano 100 pracowników linii lotniczych, w tym 43 pilotów oraz 57 członków personelu pokładowego. Wśród badanych było 48 kobiet oraz 52 mężczyzn. W grupie pilotów było 40 mężczyzn oraz 3 kobiety, natomiast w grupie personelu pokładowego 12 mężczyzn oraz 45 kobiet. Wiek pilotów wahał się od 25 do 60 lat (M=42,0; SD=9,62), natomiast wiek stewardes od 22 do 55 lat (M=36,3; SD=8,57). Do pomiaru poszczególnych zmiennych posłużono się kwestionariuszami oraz skalami: chronotyp – Kwestionariusz Chronotypu; poziom senności dziennej – ESS; skutki deprywacji snu – skala CHICA; poziom chronicznego zmęczenia – Kwestionariusz Rokuro Kosugo; jakość snu – PSQI. Wyniki. Nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic między pilotami i stewardesami w zakresie następujących wymiarów: wynik na skali AM, termoregulacja, regulacją apetytu, wynik ogólny na skali CHICA oraz poziom niepokoju. Stwierdzono natomiast odmienną grupę zmiennych wyjaśniających jakość snu, poziom chronicznego zmęczenia oraz stopnia senności dziennej w grupie pilotów oraz stewardes.

Słowa kluczowe

sen, zmęczenie, chronotyp, piloci, personel pokładowy, sleep, fatigue, chronotype, pilots, cabin crew