2012, Volume 18, Issue 2

Elektroneurometryczna metoda oceny międzyobszarowej aktywności mózgu w procesach kognitywnych

Jan Miszczak¹, Stanisław Dec¹, Ewa Zalewska²
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej
²Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej im. Macieja Nałęcza, Polska Akademia Nauk


Autor korenspondencyjny: Jan Miszczak; Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej; email: jmiszczak[at]wiml.waw.pl

Full text

Streszczenie

Wstęp. Przedstawiono badania nad wybranymi procesami funkcji poznawczych, stymulowanych obrazami zaimplementowanymi wcześniej do pamięci wzrokowej, ocenianych parametrami aktywności bioelektrycznej mózgu. Celem pracy było ustalenie w jakich obszarach mózgu i w jakim czasie po stymulacji wzrokowej, zapoznanym przed badaniem obrazem samolotu, ujawniają się aktywacje funkcji spostrzegania i rozpoznania oraz związane z nimi zmienności przestrzenno-czasowe bioelektrycznej aktywności mózgu. Podstawiono hipotezę o istnieniu związków między aktywowanymi (stymulowanymi) procesami poznawczymi, a określonymi stanami energetycznymi mózgu, występującymi współbieżnie z zaistniałą aktywacją. Metoda. Wykonano 20 badań nawigatorów naprowadzania, z których wybrano 14 zapisów poprawnych technicznie i z określonym wzorcem czynności EEG. Wiek badanych 24-28 lat. Czas wykonywania zawodu 4-6 lat. Sygnały EEG, OCG (pionowe i poziome), EKG, PG, wideograficzny aktogram ruchów głowy i mięśni twarzy rejestrowano 64 - kanałowym systemem Neuroscan 4.3. Badana osoba przed rozpoczęciem rejestracji była zapoznana z obrazami sylwetek samolotów, które stanowiły element stymulacyjny oraz z procedurą badania. Czas prezentacji na ekranie monitora CRT sylwetki samolotu w tle przestrzeni powietrznej wynosił 200 ms. Spostrzeżenie i rozpoznanie sygnalizowano somatosensorycznie (naciśnięciem odpowiedniego przycisku). Wyniki. Wyniki potwierdzają wysoką sensytywność metody oraz ujawniają specyficzną charakterystykę energetyczną stymulowanej aktywności poznawczej w czasie oraz w przestrzeni mózgowej. Wnioski. Obserwowana współbieżność w domenie czasu i przestrzeni wybranych w eksperymencie parametrów funkcji kognitywnych i energetycznych w mózgu sugeruje możliwość praktycznego zastosowania tego typu badań w medycynie lotniczej, a także w naukach podstawowych. Uzyskane wyniki mogą także stanowić elektroneurofizjologiczną bazę danych niezbędną w ustalaniu obiektywnych ocen efektów badań personelu lotniczego.

Słowa kluczowe

neuropsychologia, funkcje poznawcze, elektroenelektrocefalografia czynnościowa, medycyna lotnicza, neuropsychology, cognitive functions, functional electroencephalography, aviation medicine