2012, Volume 18, Issue 2

Skoki na bungee a teoria perspektywy D. Kahnemana i A. Tverskyego

Ryszard Makarowski¹, Agnieszka Leszczyńska¹, Katrina Lozach¹, Piotr Makarowski¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański


Autor korenspondencyjny: Ryszard Makarowski; Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański; email: makarowski[at]univ.gda.pl

Full text

Streszczenie

Teoria perspektywy D. Kahnemana i A. Tversky’ego zakłada, że ludzie są bardziej skłonni do podejmowania ryzyka działając w sferze strat, niż w sferze zysków. Zgodnie z tym założeniem funkcja wartości ma wypukły przebieg w sferze zysków, natomiast wklęsły w sferze strat. Te założenia poddano weryfikacji w badaniach dotyczących podejmowanego ryzyka rekreacyjnego osób wykonujących skoki na bungee. Badania ankietowe przeprowadzono na grupie 85 osób. Wnioski. Uzyskane wyniki nie potwierdziły hipotezy mówiącej o wypukłym przebiegu funkcji wartości w obszarze zysków i antycypowanej satysfakcji ze skoku. Uzyskane wyniki znajdują się wyłącznie w pierwszej ćwiartce funkcji użyteczności. Występują zmiany w intensywności doświadczeń emocjonalnych po skoku w porównaniu z emocjami przed skokiem. Różnice istotne statystycznie występują przy ocenie 1) wartości emocji, 2) poczucia kontroli, 3) poczucia aktywacji, 4) poczucia satysfakcji i otrzymania nagrody/straty. Sfalsyfikowany został model wiążący: wartości emocji, poczucie kontroli, aktywację oraz ryzyko z poczuciem satysfakcji i otrzymania (lub nie) nagrody przed i po wykonaniu skoku. Skoki na bungee należą do sytuacji ryzykownych, ale istotna tutaj jest dobrowolność podjęcia przez badanych decyzji o skoku. Wszyscy skoczkowie przewidywali doświadczenie satysfakcji z oddanego skoku, w terminologii teorii perspektywy znajdowali się zatem wyłącznie w sferze zysków.

Słowa kluczowe

skoki na bungee, teoria perspektywy, ryzyko, sport, bungee jumping, prospect theory, risk, sport