2011, Volume 17, Issue 3

Ocena przydatności wskaźnika efektywności poznawczej w badaniach selekcyjnych pilotów

Piotr Zieliński¹, Marcin Biernacki¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Zakład Psychologii Lotniczej, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej


Autor korenspondencyjny: Piotr Zieliński; Zakład Psychologii Lotniczej, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej; email: pzielins[at]wiml.waw.pl

Full text

Streszczenie

Wstęp. W pracy pilota niezbędna jest wysoka efektywność działania, rozumiana jako wykonywanie reakcji szybkich i adekwatnych do sytuacji. Ponieważ testy psychologiczne stosowane w badaniach pilotów nie kontrolują aspektu poprawności i szybkości działania jednolicie, stworzenie uniwersalnego wskaźnika efektywności może przyczynić się do ułatwienia podejmowania wniosków diagnostycznych. Cel pracy.Zaadaptowanie współczynnika efektywności poznawczej, znanego z badań nad stylem poznawczym impulsywność-refleksyjność, na potrzeby testów stosowanych w diagnostyce pilotów. Badani i metoda.Analizie poddano wyniki 375 kandydatów na pilotów. W badaniu zastosowano test orientacji przestrzennej pilotów (PST), test badający uwagę i koncentrację (COG) oraz, w celu uzyskania wyników kontrolnych, Test Matryc Ravena w wersji dla Zaawansowanych (TMZ) oraz test rozpiętości pamięci świeżej (CORSI). Wyniki. Wyniki analiz wskazują na istotny związek wskaźnika efektywno-ści testu COG z wynikami testów TMZ i CORSI (odpowiednio r = 0,44 i r = 0,36, p <0,05), a także z przyznaną w wyniku badań selekcyjnych kategorią zdrowia (R 2 Coxa i Snella = 0,19). Podobnie, wskaźnik efektywno-ści testu PST koreluje istotnie z wynikami testów TMZ i CORSI (odpowiednio r = 0,43 i r = 0,33, p <0,05) oraz z przyznaną w wyniku badań selekcyjnych kategorią zdrowia (R 2 Coxa i Snella = 0,21). Wnioski. Uzyskane wyniki wspierają tezę, że pojedynczy, uniwersalny wskaźnik efektywności prowadzi do równie trafnych wniosków diagnostycznych co łączne rozpatrywanie zróżnicowanych wskaźników testowych, będąc równocześnie miarą bardziej jednoznaczną i łatwiejszą w interpretacji

Słowa kluczowe

efektywność poznawcza, badania selekcyjne pilotów, cognitive efficiency, selective examinations of pilots